Pi Günü her 14 Mart‘ta matematik severler tarafından çeşitli etkinlikler ile kutlanıyor. İngilizcedeki tarih formatından yola çıkarak ABD’deki Exploratorium Müzesi, Mart ayının 14.gününü (Pi Sayısı‘nın yaklaşık değeri 3,14 )Pi Günü ilan etti. Hatta siz ayrıntıya girip3,14 ’ten sonra gelen 15926 rakamlarından 1 :59 :26 saniyesini kutlama zamanı olarak belirleyebilirsiniz. Çünkü bunu yapanlar var.
Çeşitli üniversitelerimizde, liselerde, ilköğretim okullarında hatta ana okullarında bu güne özel kutlamalar olurken, pi logosu taşıyan pastalar bu kutlamalarda en büyük rolü taşıyor. İngilizce’de pastanın ‘pie’ kelimesine karşılık geldiği göz önüne alınınca neden pasta tercih edildiğinin de bir nedeni var. Aynı zamanda Einstein’ın doğum günü de 14 Mart.
Pi nedir ?
Pi sayısı (π), bir dairenin çevresinin çapına bölümü ile elde edilen matematik sabitidir. İsmini, Yunanca περίμετρον (çevre) sözcüğünün ilk harfi olan π den alır. Pi sayısı, Arşimet sabiti ve Ludolph sayısı olarak da bilinir. Günlük kullanımda basitçe 3 veya 3,14 olarak ifade edilmesine rağmen gerçek değeri bilinmemektedir. M.Ö 1650 yılında, Eski Mısır’da yazılmış Rhind Papirüsü’nde bahsi geçmektedir. Pi simgesinin anlamı ile sürekli kullanılışının tarihi 250 yıl öncesine kadar dayanmaktadır.
Tarihçesi
Babiller Pi’yi 3 veya 3.125 olarak almışlar.
Mısırlılar 3.1604 olarak kullanmışlardır.
Heredotas’ın, Heredot tarihi eserinde Pi sayısına verdiği değer 3.58 dir.
Archimedes ise Pi’yi 3.1408 ile 3.1428 arasında bir sayı olarak düşünmüştür. Hata payı 0.002 dir.
Çin ve Greek matematikçiler Pi’yi 3.162 bulmuşlardır.
1436 yılında ünlü Semerkantlı Türk Matematikci Giyasüddün Cemşid El Kaşi, ilk defa Pi sayısının değerini 16 ondalığa kadar hesaplamıştır. Risalet’ül fi Mahifül Daire isimli eserinde Pi için verdiği değer 3.1415926535898732 dir. Bu zamanın matematikçilerinden 200 yıl daha ilerde olduğunu kanıtlamıştır. Ayrıca ondalık sayılarla ilgili ilk bilgiler yine bu Türk bilginine aittir.
1596 yılında Lodolph, Pi’yi 35 basamağa kadar, Abraham 1699 yılında 72 ondalığa kadar hesaplamışlardır.
Daha sonra yarış kızışmış, bilgisayarlar icat edildikten sonra IBM ile 704 160 ondalığa, 1991 de Chundnovcky Kardeşler 2 260 321 363 ondalığa kadar hesaplamayı başarmış, bilgisayar kitlenmiş ve hata vermiştir.
1999 yılında Prof. Kanada başkanlığında değişik üniversitelerde bir araştırma grubu Tokyo Üniversitesinde 206 158 430 300 ondalığa kadar Pi sayısını hesaplamıştır.
Mısırlılar 3.1604 olarak kullanmışlardır.
Heredotas’ın, Heredot tarihi eserinde Pi sayısına verdiği değer 3.58 dir.
Archimedes ise Pi’yi 3.1408 ile 3.1428 arasında bir sayı olarak düşünmüştür. Hata payı 0.002 dir.
Çin ve Greek matematikçiler Pi’yi 3.162 bulmuşlardır.
1436 yılında ünlü Semerkantlı Türk Matematikci Giyasüddün Cemşid El Kaşi, ilk defa Pi sayısının değerini 16 ondalığa kadar hesaplamıştır. Risalet’ül fi Mahifül Daire isimli eserinde Pi için verdiği değer 3.1415926535898732 dir. Bu zamanın matematikçilerinden 200 yıl daha ilerde olduğunu kanıtlamıştır. Ayrıca ondalık sayılarla ilgili ilk bilgiler yine bu Türk bilginine aittir.
1596 yılında Lodolph, Pi’yi 35 basamağa kadar, Abraham 1699 yılında 72 ondalığa kadar hesaplamışlardır.
Daha sonra yarış kızışmış, bilgisayarlar icat edildikten sonra IBM ile 704 160 ondalığa, 1991 de Chundnovcky Kardeşler 2 260 321 363 ondalığa kadar hesaplamayı başarmış, bilgisayar kitlenmiş ve hata vermiştir.
1999 yılında Prof. Kanada başkanlığında değişik üniversitelerde bir araştırma grubu Tokyo Üniversitesinde 206 158 430 300 ondalığa kadar Pi sayısını hesaplamıştır.
Son olarak Kasım 2002 de yine Prof. Kanada başkanlığında dokuz kişilik bir araştırma grubunun beş yıl süren program hazırlama safhasından sonra Tokyo Üniversitesinde Hitaci Süperbilgisayar ile 400 saate aşkın bir sürede 1.24 triliyon basamağa kadar hesaplama sürmüştür. Şuradan ve şuradan inceleyebilirsiniz.
Sonu bulunmayan bu sayı aslında iki ondalık sayı arasına sıkışmış bir irrasyonel sayıdır.
Sonu bulunmayan bu sayı aslında iki ondalık sayı arasına sıkışmış bir irrasyonel sayıdır.
Alıntıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Yorumlarınız denetlenerek en kısa sürede yayınlanacaktır.